Có thể nói đây là loại thuốc mà gần như ai cũng biết đến với tác dụng rửa sạch bề mặt hoặc vết thương rất an toàn cho mọi đối tượng. Trên thị trường Việt Nam có rất nhiều loại dung tích khác nhau với quy cách đóng gói và dạng bào chế khác nhau: ống 5ml, lọ 10ml, 100ml, 250ml, 500ml. Tuy nhiên, gần đây ad mới biết rất nhiều người tiết kiệm mua chai 500ml để rửa mắt rửa mũi cho gia đình. Việc sử dụng như vậy hoàn toàn sai lầm và có thể dẫn đến những tác hại không nhỏ. Lý do là mức độ vô trùng, áp suất thẩm thấu thay đổi với mỗi dạng bào chế khác nhau (nhỏ mắt, nhỏ tai, rửa ngoài da, hay tiêm tĩnh mạch). Đối với mắt, bề mặt nhãn cầu là nơi rất nhạy cảm, và dễ bị nhiễm trùng nếu tiếp xúc trực tiếp với các chế phẩm không đảm bảo độ vô trùng. Nếu các chai rửa ngoài da 500ml được đăng ký dưới dạng thuốc (có số đăng ký đuôi VD-… hoặc VN-….) thì độ vô trùng còn “tạm chấp nhận” được. Nhưng nếu đăng ký dưới dạng vật tư (thị trường bán phổ biến loại này vì giá thành đầu vào rất rẻ, dễ cạnh tranh) thì độ vô trùng không đảm bảo, thậm chí mọi người có thể nhìn thấy bằng mắt thường cặn nhỏ nổi lên (không phải bọt khí) khi lắc chai ngược lại.
Chính vì thế, chúng ta nên mua đúng loại theo vị trí giải phẫu. Khi dùng nhỏ mắt, chúng ta chú ý nên nhỏ nhiều giọt, khoảng 4-5 giọt/ lần để rửa sạch các bụi bẩn tại mắt, hoặc chất tiết sinh ra do viêm kết-giác mạc. Việc này hỗ trợ rất tốt để các thuốc điều trị phát huy tác dụng tối đa trong các bệnh lý bề mặt nhãn cầu.
Khi đã mua đúng loại và dùng đúng cách, chúng ta nên nhìn đến “thời gian sử dụng sau khi mở nắp”. Các loại nước muối sinh lý nhỏ mắt dạng lọ 10ml đều có thời gian sử dụng sau khi mở nắp khoảng 07-14 ngày. Riêng đối với loại dạng ống 5ml không chất bảo quản thì thời gian sử dụng khuyến cáo là 24 giờ. Loại dạng ống này nổi bật nhất trên thị trường Việt Nam có tên thương mại là Physiodose ống 5ml với quy cách đóng gói 12 ống, 30 ống của hãng Gilbert Laboratoires – Pháp. Điều đáng chú ý là sản phẩm này không đăng ký dưới dạng thuốc ở Việt Nam nên các bạn sẽ không tìm thấy số đăng ký trên bao bì nhưng các bạn có thể yên tâm dùng vì chất lượng đã được chứng nhận toàn cầu (thông tin thêm có thể tìm thấy tại website https://www.labogilbert.com/ ). Loại này khi dùng xong, các bạn đừng vứt nắp đi mà quay ngược nắp lại để đậy bảo quản trong vòng 24h ở nhiệt độ phòng.
Nếu không tìm thấy loại này tại nơi bạn ở thì các bạn có thể yên tâm tìm mua các chế phẩm khác sản xuất tại Việt Nam với lưu ý có dòng chữ GMP-WHO (Nhà máy đạt Thực hành tốt sản xuất thuốc theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y Tế Thế Giới) hoặc GMP-PIC/S (Nhà máy đạt Thực hành tốt sản xuất thuốc theo tiêu chuẩn của Công Ứớc Thanh Tra Dược Phẩm) hoặc GMP-EU (Nhà máy đạt Thực hành tốt sản xuất thuốc theo tiêu chuẩn của các nước châu Âu).
Cuối cùng, câu hỏi ad hay gặp nhất: Dùng nước muối sinh lý lâu dài để nhỏ mắt thì có hại gì không? Câu trả lời là: bản thân hoạt chất Natri Clorid 0.9% không gây hại nhưng chất bảo quản trong chế phẩm dù với lượng rất nhỏ khi dùng kéo dài sẽ không được đào thải hết và tích lũy lại theo thời gian gây hại cho bề mặt nhãn cầu. Khuyến cáo của nhiều chuyên gia nhãn khoa là chúng ta nên có khoảng thời gian nghỉ không dùng thuốc (khoảng 2-4 tuần) để đào thải thuốc, đặc biệt là với các chế phẩm có chất bảo quản, nên dùng loại không có chất bảo quản là tốt nhất.
Nhà thuốc chuyên khoa mắt HD Hà Nội có bán:
- Physiodose ® (Hộp 12 ống 5ml chứa Natri clorid 0.9%) của hãng Gilbert Laboratoires, sản xuất tại Pháp. Sản phẩm đăng ký dưới dạng vật tư y tế. Giá bán: 52.800đ/ hộp
Xin cảm ơn quý khách đã đọc bài và mong nhận được nhiều sự chia sẻ từ mọi người.
Ths. Ds. Trần Hải Đông